Preambuła
Mając na uwadze obowiązek prawny wynikający z zapisów ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich oraz treść wytycznych Organizacji Narodów Zjednoczonych w zakresie biznesu i praw człowieka, uznając istotną rolę biznesu w zapewnieniu poszanowania praw dzieci, Zagroda Edukacyjna Sokole Ranczo przyjmuje do stosowania Standardy Ochrony Dzieci. Niniejszy dokument stanowi zbiór zasad i procedur stosowanych, w przypadku podejrzenia, że dziecku, które przebywa w Zagrodzie Edukacyjnej Sokole Ranczo , dzieje się krzywda oraz zapobiegania takim zagrożeniom, z uwzględnieniem sytuacji dzieci niepełnosprawnych oraz dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Standardy Ochrony Dzieci w Zagrodzie Edukacyjnej Sokole Ranczo są realizowane w oparciu o niżej wymienione zasady:
1. Zagroda Edukacyjna Sokole Ranczo prowadzi swoją działalność z poszanowaniem praw dzieci jako osób szczególnie wrażliwych na krzywdzenie.
2. Zagroda Edukacyjna Sokole Ranczo będzie działała w oparciu o zasady biznesu odpowiedzialnego społecznie i promującego właściwe postawy społeczne.
3. Zagroda Edukacyjna Sokole Ranczo uznaje, że każda osoba zaangażowana w pracę na rzecz obiektu ma społeczny i prawny obowiązek zawiadamiania organów ścigania o każdym przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa wobec dzieci i zobowiązuje się o tym informować swoich gości i osoby współpracujące z obiektem.
Słowniczek:
Na potrzeby tego dokumentu zostało doprecyzowane znaczenie poniższych pojęć:
1. Zagroda Edukacyjna – gospodarstwo wiejskie świadczące usługi edukacyjne i należące do Ogólnopolskiej Sieci Zagród Edukacyjnych.
2. Dziecko/małoletni – na potrzeby niniejszych standardów przyjmuje się, że dzieckiem, jest każda osoba, która nie ukończyła 18 r. z.1
3. Opiekun dziecka – przedstawiciel ustawowy dziecka: rodzic albo opiekun; rodzic zastępczy; opiekun tymczasowy (czyli osoba upoważniona do reprezentowania małoletniego obywatela Ukrainy, który przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez opieki osób dorosłych)2
4. Prowadzący zajęcia/Animator/opiekun pobytu – osoba, której powierzono prowadzenie zajęć edukacyjnych i/lub opiekę nad grupą dzieci podczas zajęć edukacyjnych, odpowiedzialna z ramienia instytucji/organizacji, która ten pobyt zleciła do realizacji (np. szkoła, organizacja pozarządowa, instytucja, itp.)
5. Obca osoba dorosła to każda osoba powyżej 18 roku życia, która nie jest dla dziecka jego rodzicem lub opiekunem prawnym.
6. Krzywdzenie dziecka – należy rozumieć jako zachowanie, które może stanowić popełnienie czynu zabronionego na szkodę dziecka przez jakąkolwiek osobę, w tym członka personelu (Nazwa Zagrody), lub zagrożenie dobra dziecka, w tym jego zaniedbywanie; każde zamierzone lub niezamierzone działanie/zaniechanie jednostki, instytucji lub społeczeństwa jako całości i każdy rezultat takiego działania lub bezczynności, które naruszają prawa, swobody i dobra osobiste dzieci i/lub zakłócają ich optymalny rozwój.
7. Formy przemocy wobec dziecka:
8. Przestępstwo na szkodę dziecka – na szkodę dzieci mogą być popełnione wszystkie przestępstwa, jakie mogą być popełnione przeciwko osobom dorosłym, a dodatkowo przestępstwa, które mogą być popełnione wyłącznie przeciwko dzieciom (np. Wykorzystywanie seksualne z art. 200 kodeku karnego3).
9. Inne formy krzywdzenia dziecka niż popełnienie przestępstwa na jego szkodę – wszystkie formy przemocy stosowane wobec dziecka, które nie spełniają znamion przestępstwa ściganego z oskarżenia publicznego (np. krzyk, poniżanie, szarpanie, wyzywanie, zaniedbywanie potrzeb, itp.).
10. Prowadzący Zagrodę Edukacyjną – osoba zarządzająca daną Zagrodą Edukacyjną, odpowiedzialna za jej właściwe funkcjonowanie pod względem formalnym.
11. Domownik – osoba bliska prowadzącemu Zagrodę Edukacyjną, która pozostaje z nim we wspólnym gospodarstwie domowym i nie jest związana z nim stosunkiem pracy.
12. Pracownik to osoba zatrudniona na umowę o pracę lub świadcząca pracę na podstawie zbliżonej umowy (np. zlecenie, B2B, umowa o dzieło), a także stażysta, praktykant, wolontariusz itp.
13. Osoba współpracująca z obiektem – osoby reprezentujące firmy/organizacje/instytucje, które wykonują prace zlecone lub za zgodą prowadzącego Zagrodę Edukacyjną (np. stali dostawcy, pracownicy organizacji i instytucji, którzy prowadzą zajęcia na terenie obiektu, inni), nie zatrudnieni przez właściciela obiektu.
14. Osoba pracująca z dziećmi – to każda osoba (również prowadzący Zagrodę Edukacyjną lub/i domownik, zatrudniony pracownik) wykonująca zadania bądź delegowana do wykonywania zadań związanych z edukacją, dla małoletnich.
Zasady ogólne
1. Prowadzący Zagrodę Edukacyjną zobowiązuje siebie, domowników oraz wszystkich pracowników do pozyskania wiedzy na temat okoliczności wskazujących, że dziecko przebywające w obiekcie może być krzywdzone oraz w zakresie sposobów szybkiego i odpowiedniego reagowania na takie sytuacje.
2. Przez pozyskanie wiedzy należy rozumieć szeroko min. uczestnictwo w szkoleniach i wykładach, korzystanie ze szkoleń on-line i w formie e-learning, zapoznanie się z materiałami edukacyjnymi udostępnianymi bezpłatnie przez inne organizacje.
3. Każdy domownik i cały personel Zagrody, przed dopuszczeniem do obowiązków, jest zapoznawany ze Standardami Ochrony Dzieci, co zostaje przez niego potwierdzone złożeniem oświadczenia i zobowiązaniem do przestrzegania zasad i procedur zawartych w dokumencie. (Załącznik nr 1)
4. Zagroda Edukacyjna Sokole Ranczo zobowiązuje się do uwzględnienia sytuacji dzieci z niepełnosprawnościami oraz dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, dostosowując wytyczne z Załącznika nr 9, do specyfiki i zakresu działania obiektu.
Obowiązki wobec osób pracujących z dziećmi
1. Osoby pracujące z dziećmi muszą wykazać w historii swojego zatrudnienia, że w przeszłości nie skrzywdziły żadnego dziecka.
2. Każda osoba, która podejmuje pracę z dziećmi, w tym prowadzący Zagrodę Edukacyjną, domownicy oraz personel obiektu musi:
W przypadku korzystania z usług podwykonawców lub udostępniania innym podmiotom terenu należącego do obiektu (inne firmy, organizacje, instytucje), które na terenie obiektu podejmują pracę na rzecz dzieci, prowadzący Zagrodę Edukacyjną powinien zobowiązać taki podmiot do złożenia oświadczenia. W oświadczeniu powinna zostać zawarta informacja o tym, że pracownicy tego podmiotu zostali zweryfikowani w odpowiednich rejestrach karnych i nie są karani za przestępstwa wobec dzieci. Dodatkowo osoba zarządzająca tym podmiotem oraz pracownicy tego podmiotu, wykonujący pracę na rzecz dzieci w obiekcie, powinni podpisać oświadczenie o zapoznaniu się ze Standardami Ochrony Dzieci obowiązującymi w Zagrodzie. Oświadczenie powinno być przechowywane w dokumentacji obiektu przez jego właściciela (Załącznik nr 6).
Zakres kompetencji i odpowiedzialności osoby odpowiedzialnej za wdrażanie Standardów Ochrony Dzieci w obiekcie.
1. Nadzór nad stosowaniem Standardów Ochrony Dzieci sprawuje prowadzący Zagrodę Edukacyjną lub osoba przez niego wyznaczona, zwana dalej Koordynatorem/ką SOD.
2. Koordynator/ka SOD jest osobą odpowiedzialną za zapoznanie domowników, personelu oraz pozostałych osób mających kontakt z dziećmi podczas zajęć edukacyjnych z treścią Standardów Ochrony Dzieci oraz monitorowanie jej stosowania w obiekcie.
3. Koordynator/ka SOD dokumentuje proces edukacji domowników oraz personelu w zakresie rozpoznawania symptomów, że przebywające w obiekcie dziecko może być krzywdzone oraz sposobów szybkiego i odpowiedniego reagowania na takie sytuacje, zgodnie z procedurami przyjętymi przez obiekt. W tym celu sporządza dokument, w którym umieszcza informacje zawierające: imię i nazwisko domownika i pozostałych osób z personelu, rodzaj lub formę pozyskania wiedzy ze wskazaniem źródła oraz datę, w którym domownicy i personel przeszli szkolenie lub pozyskali wiedzę na temat rozpoznawania oznak krzywdzenia dziecka.
4. Koordynator/ka SOD opisuje każdą interwencję lub zauważone zdarzenie związane z krzywdzeniem dziecka na terenie obiektu w dzienniku zdarzeń lub innym dokumencie4, przeznaczonym do tego celu.
5. W przypadku uzasadnionego podejrzenia, że doszło do popełnienia przestępstwa, Koordynator/ka SOD lub w czasie jego/jej nieobecności prowadzący Zagrodę Edukacyjną jest odpowiedzialny/a za zabezpieczenie dowodów, w tym nagrań z monitoringu ( jeśli jest zainstalowany w obiekcie) i przekazanie ich na wniosek służb w formie kopii listem poleconym lub osobiście prokuratorowi lub policji.
6. Koordynator/ka SOD jest odpowiedzialny za prowadzenie procedury w sytuacji, kiedy doszło do skrzywdzenia dziecka przez jakąkolwiek osobę.
7. Koordynator/ka SOD jest odpowiedzialny/a za monitorowanie i aktualizację Standardów Ochrony Dzieci.
8. Dane (adres e-mail, telefon) Koordynatora/ki SOD i prowadzącego Zagrodę Edukacyjną – o ile nie jest to ta sama osoba- są dostępne dla gości obiektu, w tym dzieci. Udostępnienie tych danych ma ułatwić zgłaszanie podejrzenia krzywdzenia dziecka przez każdego dorosłego oraz ułatwiać ujawnianie skrzywdzenia przez samo dziecko, które zostało poszkodowane.
Nadzór na wykonywaniem pracy Koordynator/ka SOD sprawuje prowadzący Zagrodę Edukacyjną, o ile sam nie pełni tej roli w obiekcie.
Zasady bezpiecznych relacji dorosły – dziecko obowiązujące w obiekcie
1. Do stosowania poniższych zasad zobowiązane są wszystkie osoby dorosłe, które mają kontakt z dziećmi na terenie obiektu.
2. Naczelną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez Zagrodę Edukacyjną Sokole Ranczo oraz wszystkie osoby dorosłe przebywające na terenie obiektu jest traktowanie dzieci znajdujących się na terenie obiektu z szacunkiem i uwzględnianiem ich godności i potrzeb.
3. Niedopuszczalne jest stosowanie przez osobę dorosłą przebywającą na terenie obiektu przemocy wobec dziecka w jakiejkolwiek formie.
Zachowania i praktyki oczekiwane ze strony prowadzącego Zagrodę Edukacyjną, domowników oraz personelu:
• W komunikacji z dzieckiem zachowuj cierpliwość i szacunek.
• Słuchaj uważnie dziecka i udzielaj mu odpowiedzi adekwatnych do jego wieku i danej sytuacji. Komunikując się z dzieckiem staraj się, by Twoja twarz była na poziomie twarzy dziecka.
• Poinformuj dziecko, że w obiekcie przestrzegane są Standardy Ochrony Dzieci, które mają sprawić, że poczuje się ono bezpieczne. Wskaż miejsce, gdzie dziecko może się z nimi zapoznać w wersji dla niego zrozumiałej. Zapewnij, że jeśli będzie miało pytania może się zgłosić do Ciebie lub innego domownika.
• Przestrzegaj równego traktowania dzieci bez względu na ich płeć, orientację seksualną, sprawność/niepełnosprawność, status społeczny, etniczny, kulturowy, religijny i światopogląd.
• Zadbaj o bezpieczną przestrzeń. Upewnij się, że sprzęt i wyposażenie są używane w sposób zgodny z przeznaczeniem, a otoczenie, w którym przebywają dzieci jest bezpieczne (zwróć uwagę na zabezpieczenia okien i schodów, ograniczony dostęp do ruchliwych dróg, otwartej wody itd.).
• Jeśli widzisz dziecko/dzieci pozostawione bez opieki, a sytuacja może wskazywać na zagrożenie ich bezpieczeństwa, podejmij działania, aby odnaleźć rodzica/opiekuna/wychowawcę.
Zachowania i praktyki niedopuszczalne ze strony osób dorosłych przebywających na terenie obiektu:
• Nie wolno Ci krzyczeć, zawstydzać, upokarzać, lekceważyć i obrażać dziecka.
• Nie wolno Ci bić, szturchać, popychać ani w jakikolwiek sposób naruszać integralności fizycznej dziecka, chyba, że występuje zagrożenie zdrowia lub życia dziecka.
• Nie wolno Ci nawiązywać z dzieckiem jakichkolwiek relacji romantycznych lub seksualnych ani składać mu nieodpowiednich propozycji. Obejmuje to także seksualnie komentarze, żarty, gesty oraz udostępnianie dzieciom treści erotycznych i pornograficznych bez względu na ich formę.
• Nie wolno Ci utrwalać wizerunku dziecka w celach prywatnych ani służbowych (nagrywanie, fotografowanie) bez zgody rodziców/opiekunów dziecka i zgody samego dziecka. Dotyczy to także umożliwienia osobom trzecim utrwalenia wizerunków dzieci. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy wizerunek dziecka stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, wtedy zgoda rodzica/opiekuna dziecka nie jest wymagana.
• Nie wolno Ci nawiązywać kontaktu z dzieckiem poprzez prywatne kanały komunikacji (prywatny telefon, e-mail, komunikatory, profile w mediach społecznościowych) ani spotykać się dzieckiem poza obiektem.
• Nie wolno Ci proponować dziecku alkoholu, wyrobów tytoniowych ani nielegalnych substancji.
• Nie wolno Ci dotykać dziecka, jeśli ono tego nie chce ani w sposób, który może być uznany za nieprzyzwoity lub niestosowny.
1. Uzasadnione podejrzenie krzywdzenia dziecka występuje wtedy, gdy:
2. dziecko ma na sobie ślady krzywdzenia (np. zadrapania, zasinienia), a zapytane odpowiada niespójnie i/lub chaotycznie lub/i popada w zakłopotanie bądź występują inne okoliczności mogące wskazywać na krzywdzenie. Osoba dorosła, która ma uzasadnione podejrzenie, że dziecko przebywające w obiekcie jest lub zostało skrzywdzone, powinna niezwłocznie zawiadomić policję, dzwoniąc pod numer 112 i opisując okoliczności zdarzenia, a następnie powiadomić o tym fakcie Koordynatora/kę SOD i/lub prowadzącego Zagrodę Edukacyjną, bądź inną osobę dorosłą, pracującą na terenie obiektu.
3. Należy dołożyć starań, aby utrudnić lub nawet uniemożliwić dziecku oraz osobie podejrzewanej o krzywdzenie dziecka oddalenia się z obiektu.
4. W każdym przypadku należy zadbać o bezpieczeństwo dziecka i oddzielenie go od sprawcy. Dziecko, w miarę możliwości powinno przebywać pod opieką osoby dorosłej, która została do tego wyznaczona przez Koordynatora/kę SOD lub prowadzącego Zagrodę Edukacyjną, do czasu przyjazdu policji. O ile to możliwe, należy podjąć próbę wsparcia dziecka (Załącznik nr 7).
5. W przypadku uzasadnionego podejrzenia, że doszło do popełnienia przestępstwa powiązanego z kontaktem dziecka z materiałem biologicznym sprawcy (sperma, ślina, naskórek), należy w miarę możliwości nie dopuścić, aby dziecko myło się oraz jadło/piło do czasu przyjazdu policji. Należy wyjaśnić dziecku, dlaczego zastosowano wobec niego takie ograniczenia.
6. Po przejęciu dziecka przez policję Koordynator/ka SOD lub prowadzący Zagrodę Edukacyjną powinien zabezpieczyć materiał z monitoringu (o ile jest dostępny na terenie obiektu) oraz inne istotne dowody (np. dokumenty) dotyczące zdarzenia i przekazać ich kopię listem poleconym lub osobiście prokuratorowi lub policji.
7. Po interwencji Koordynator/ka SOD lub prowadzący Zagrodę Edukacyjną opisuje zdarzenie w dokumencie przeznaczonym do tego celu.
1. Jeżeli zagrożone jest życie lub zdrowie dziecka, osoba, która uzyskała wiadomość na ten temat, powinna niezwłocznie powiadomić policję, dzwoniąc na numer alarmowy 112, podając dane własne, dane dziecka (o ile to możliwe), miejsce pobytu dziecka oraz opis okoliczności sprawy. Jednocześnie powinna powiadomić Koordynatora/kę SOD lub prowadzącego Zagrodę Edukacyjną, który powiadamia opiekunów/rodziców lub opiekuna pobytu.
2. W przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka przez Koordynatora/kę SOD lub prowadzącego Zagrodę Edukacyjną osoba, która powzięła tę informację powinna niezwłocznie poinformować o tym fakcie policję.
3. W przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka przez osobę dorosłą (członek personelu, gość, pracownik innej firmy wykonujący zadania na terenie obiektu), osoba, która powzięła taką informacje powinna niezwłocznie poinformować o tym Koordynatora/kę SOD lub prowadzącego Zagrodę Edukacyjną. Jeżeli osoba, która dopuściła się krzywdzenia jest zatrudniona przez inną firmę wówczas należy zarekomendować zakaz jej wstępu na teren obiektu Zagroda Edukacyjna Sokole Ranczo, a w razie potrzeby rozwiązać z firmą umowę.
4. Jeżeli osobą krzywdzącą dziecko jest opiekun pobytu, osoba, która zaobserwowała krzywdzenie powinna jak najszybciej je zatrzymać, w zależności od formy przemocy – zwrócić uwagę, przywołać do porządku przypominając zasady bezpiecznych relacji obowiązujące w Zagrodzie. Następnie poinformować o zdarzeniu Koordynatora/kę SOD lub prowadzącego Zagrodę Edukacyjną. W zależności od okoliczności, formy i skutków krzywdzenia, Koordynator/ka SOD lub prowadzący Zagrodę Edukacyjną, zgłasza fakt krzywdzenia do placówki/instytucji, która jest organizatorem pobytu dzieci na terenie Zagrody i zatrudnia opiekuna pobytu. W zgłoszeniu powinny zostać opisane szczegóły zdarzenia, osoby, które brały w tym udział, a także kroki i czynności, które zostały podjęte aby zatrzymać krzywdzenie. Po zajściu Koordynator/ka SOD lub prowadzący Zagrodę Edukacyjną sporządza notatkę informacyjną o całości zdarzenia i zastosowanej procedurze.
1. W przypadku stwierdzenia krzywdzenia dziecka przez rodzica/opiekuna prawnego lub inną osobę dorosłą, z którą dziecko przebywa na terenie obiektu, każda osoba będąca świadkiem takiego krzywdzenia powinna na nie stanowczo zareagować.
2. Jeżeli zagrożone jest życie lub zdrowie dziecka, osoba, która powzięła wiadomość na ten temat, powinna niezwłocznie powiadomić policję, dzwoniąc na numer alarmowy 112, podając dane własne, dane dziecka (o ile to możliwe), miejsce pobytu dziecka oraz opis okoliczności sprawy oraz powiadomić Koordynatora/kę SOD lub prowadzącego Zagrodę Edukacyjną.
3. Jeżeli prowadzący Zagrodę Edukacyjną lub domownicy i osoby z personelu są świadkami przemocy fizycznej zastosowanej wobec dziecka (klapsy, szarpanie, krzyk, inne wymienione w definicji przemocy fizycznej) powinien starać się przerwać krzywdzenie i zareagować. Możliwe formy i sposoby reagowania na krzywdzące zachowania rodzica/ opiekuna/innej osoby dorosłej wobec dziecka znajdują się w Załączniku nr 8.
4. W sytuacji pozostawienia dziecka poniżej 7 roku życia bez opieki, osoba dorosła, która powzięła informacje o takim zdarzeniu informuje Koordynatora/kę SOD lub prowadzącego Zagrodę Edukacyjną, którzy podejmują decyzje o dalszym powstępowaniu, w kontekście zapisów Kodeksu Karnego i Kodeksu Wykroczeń5. W zależności od tego kontekstu, przede wszystkim podejmują próbę odnalezienia rodzica/opiekuna prawnego lub innej osoby dorosłej, z którą dziecko przebywa na terenie obiektu i wyjaśniają, że nie może on pozostawiać dziecka bez opieki. W sytuacji, kiedy odnalezienie rodzica/opiekuna prawnego lub innej osoby dorosłej, z którą dziecko przebywa w obiekcie nie jest możliwe, lub rodzic/opiekun prawny/inna osoba dorosła nie chce lub/i nie jest zdolna przejąć opieki nad dzieckiem, Koordynator/ka SOD lub prowadzący Zagrodę Edukacyjną zawiadamia o tym fakcie policję. W każdym przypadku należy zadbać o bezpieczeństwo dziecka.
1. Prowadzący Zagrodę Edukacyjną raz na dwa lata dokonuje monitoringu i ewaluacji Standardów Ochrony Dzieci.
2. Monitoring i ewaluacja obejmują weryfikację dokumentu poprzez udokumentowanie odpowiedzi na przykładowe pytania:
3. Przeprowadzanie monitoringu należy odpowiednio udokumentować i opisać oraz zachować w dokumentacji obiektu.
Przepisy końcowe
1. Standardy Ochrony Dzieci wchodzą w życie z dniem 14.08.2024r.
2. Standardy Ochrony Dzieci są udostępnione wszystkim osobom dorosłym, poprzez umieszczenie ich na stronie internetowej Agroturystyki Sokole Ranczo https://www.sokoleranczo.pl/ oraz w biurze Agroturystyki Sokole Ranczo.
3. Standardy Ochrony Dzieci udostępnione są w wersji zrozumiałej i skróconej dla dzieci przebywających na terenie Zagrody Edukacyjnej Sokole Ranczo w miejscu dla nich dostępnym i widocznym.
